Merhaba, bu aralar adını sıkça duyduğumuz blockchain nedir? Hadi gelin biraz bu konu üzerine konuşalım.
Blockchain Nedir?
Blockchaini şöyle özetleyebiliriz: İnternette yaptığınız herhangi bir işlemin kaydını sadece işlem gerçekleştirdiğiniz sunucuda değil, binlerce farklı sunucuda saklıyorsunuz. Yani bir nevi dağıtık veritabanı olmuş oluyor. Bu şekilde kayıtlar çok daha güvenilir bir ortamda saklanıyor.
Bir örnekle ifade etmeye çalışayım:
Bir mağazaya gittiğinizi düşünün. Alışveriş yapıp kasaya geçiyorsunuz. Kasiyer size o mağazadan alışveriş yaptığınıza dair üzerinde mağazanın (bir nevi) imzası ve alınan içeriklerin bulunduğu bir fiş veriyor. Eğer herhangi bir nedenden ötürü bir ürünü o mağazadan aldığınızı kanıtlamanız gerekirse fişi gösterirsiniz. Fiş yoksa o alışveriş hiç olmamıştır. Buraya kadar her şey normal, bildiğimiz alışveriş mantığı. Şimdi aynı işlemi blockchain mantığı ile yapalım. Alışverişinizi yaptınız, kasaya geldiniz. Siz fiş beklerken kasiyer birden mağazadaki herkesin duyabileceği bir ses ile "Hey, bana bakın. Karşımdaki müşteri şu ürünleri, şu saatte, şu fiyatta satın aldı" dedi. Mağazadaki herkes size ve aldıklarınıza baktı ve bu bilgileri hafızalarına kazıdılar. Asla unutmayacaklar. Şimdi bu durumda elimizde mağazanın imzasının bulunduğu bir fiş yok. Bunun yerine bir sürü şahidimiz var. Bir iade için mağazaya gittiğinizde kasiyer sizin o ürünü oradan alıp almadığınızı mağazadaki kişilere sorar. Oradaki kişiler (ağ) ne kadar fazla (büyük) ise aradaki işlemler o kadar güvenilir olur.
Tamam, şimdi örneğimizi somutlaştıralım.
Mağaza: Blockchaini kullanan herhangi bir sistem. Kasiyer: Blockchainde sorgulama yapan bir takım kod parçası. Mağazadaki kişiler: Madenciler. Madenciler Bu insanlar kimler? Ve neden sürekli mağazadalar? Sürekli mağazada olmaları gerek değil mi? Yoksa yaptığımız alışverişi kanıtlamak çok daha can sıkıcı bir sürece neden olurdu.
Bu insanlar blockchain ağına gönderilen işlemlerin, yüksek işlem gücü gerektiren hesaplamaları, kriptografik doğrulamasını yapan kişiler. Hepsi bu kadar ciddi olmasa da ortamlarını şu şekilde hayal edebilirsiniz:
Hepsi bu kadar ciddi değil dedim. Neden? Çünkü eğer ortalama üstü bir sistem gücüne sahipseniz bugün siz de bu işi yapabilirsiniz.
Peki ama neden bu kadar uğraşıyorlar? Bu kadar büyük sistemlerin masrafı nereden karşılanıyor? Bu sorunun cevabı sizsiniz. Bu insanlara işlemlerinizi doğrulamaları karşılığında ufak çaplı ödemeler (gaz ücretleri, gas fee) gerçekleştiriyorsunuz.
Blockchain Ne Değildir?
Blockchain, Bitcoin değildir! Blockchain, Ethereum değildir! Blockchain, hiç mi hiç Dogecoin değildir! Blockchain, sadece kripto paralarla alakalı değildir!
Yukarıdaki ifadeler biraz şuna benziyor: Internet, Google değildir! Internet, Twitter değildir! Internet, Facebook değildir! Bu servislerin hepsi internet altyapısını kullansa da internetin kendisi değildir değil mi? Aynı mantık blockchain için de geçerli. Tek fark isteyen herkes kendi düşünceleri, ihtiyaçları doğrultusunda kendisine ait blockchain oluşturabilir. Tabii ağına destek verecek topluluk oluşturma kısmına değinmiyorum.
Son
Bu yazıda blockchaine genel hatlarıyla değinmek istedim. Daha detaylı yazıları önümüzdeki süreçte paylaşacağım. Umarım harcadığınız zamana değmiştir. İyi günler.